اثر تنش خشکی، کود شیمیایی نیتروژن و کود آلی بر قرائت کلروفیل متر، عملکرد دانه و اجزای عملکرد ذرت دانه ای سینگل کراس ۷۰۴

به منظور بررسی اثر تنش خشکی، کود شیمیایی نیتروژن، کود آلی و مخلوط کود نیتروژن و کود آلی بر قرائت کلروفیل متر، عملکرد دانه و اجزای عملکرد ذرت دانه ای سینگل کراس 704، آزمایشی مزرعه ای، در دو سال زراعی 1384 و 1385 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. عوامل مورد مطالعه شامل مقادیر و ترکیبات مختلف کود نیتروژن شیمیایی (صفر، 92، 184 و 276 کیلوگرم نیتروژن در هکتار)، مخلوط کودهای شیمیایی و آلی (46 کیلوگرم نیتروژن + 5/2 تن کود آلی، 92 کیلوگرم نیتروژن + 5 تن کود آلی و 138 کیلوگرم نیتروژن + 5/7 تن کود آلی درهکتار) و کود آلی (5، 10 و 15 تن در هکتار) و سه سطح آبیاری (آبیاری معادل نیاز آبی گیاه (شاهد)، آبیاری معادل 75 درصد نیاز آبی گیاه و آبیاری معادل50 درصد نیاز آبی گیاه) بودند. نتایج حاصله نشان دادند که کاهش نیتروژن با تنش خشکی باعث کاهش رشد گیاه ذرت شدند. با افزایش شدت تنش خشکی و افزایش مقدار نیتروژن، اعداد کلروفیل متر افزایش یافت و یک رابطه خطی با درصد نیتروژن دانه نشان داد. این ارتباط تحت تأثیر تیمارهای تنش خشکی قرار داشت. بیشترین عملکرد دانه به ترتیب در سال اول و دوم در تیمار 138 کیلوگرم نیتروژن + 5/7 تن کود آلی به مقدار 7555 و7912 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه به ترتیب در سال اول و دوم در آبیاری شاهد به مقدار 8756 و9462 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. تنش خشکی در آبیاری معادل 50 و 75 درصد نیاز آبی گیاه، عملکرد دانه را به ترتیب 63 و41 درصد در سال اول و 66 و 41 درصد در سال دوم کاهش داد. بیشترین عملکرد دانه به ترتیب در سال اول و دوم در برهمکنش تیمار کودی 138 کیلوگرم نیتروژن + 5/7 تن کود آلی در هکتار و آبیاری معادل نیاز آبی گیاه به مقدار 11790 و 12360 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که کود نیتروژن کافی از منابع شیمیایی، عملکرد دانه ذرت را در شرایط تنش خشکی به مقدار کم افزایش داد، در حالی که نیتروژن به صورت مخلوط (شیمیایی و آلی) عملکرد دانه را در شرایط تنش خشکی بیشتر افزایش می دهد و با آبیاری کامل عملکرد دانه افزایش بیشتری داشت. در شرایط تنش شدید خشکی، کود نیتروژن به صورت مخلوط با کود آلی توانست عملکرد دانه را افزایش دهد. بنابراین با مصرف توام کودهای شیمیایی و آلی، علاوه بر کاهش میزان مصرف کودهای شیمیایی، عملکرد دانه نیز افزایش یافت. نتایج این پژوهش نشان داد که با مصرف 138 کیلوگرم نیتروژن + 5/7 تن کود آلی در هکتار و آبیاری معادل نیاز آبی گیاه، ضمن صرفه جویی نیمی از کود شیمیایی نیتروژن، عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب به ترتیب 2/6 و 6 درصد در سال اول و 1/4 و 2/4 درصد در سال دوم نسبت به تیمار 276 کیلوگرم نیتروژن در هکتار افزایش یافت.